Thầy tôi là ông đồ của làng, bởi vậy dù là phận con gái, tôi vẫn biết các con chữ, cũng biết ngâm thơ.
Thầy tôi mê chữ nghĩa lắm, đặc biệt là đối thơ. Cứ có dịp là lại mời vài văn sĩ đến nhà đối thơ đối ẩm.
Đến tuổi cập kê, mẹ bàn với thầy giả đò mời vài văn nhân đến tuổi sang nhà chơi, rồi lựa vài mống được được mà đưa tôi đến gặp. Ưng ai thì thưa để thầy mẹ nói chuyện với người ta. Tôi nghe thầy mẹ bàn mà nóng ran mặt, gật đầu e thẹn dạ vâng. Ừ thì ngại thật, nhưng đến tuổi rồi, ai mà chẳng mong được gả đi.
Vì lẽ đó mà tôi gặp được chàng.
-----
Khi tôi rón rén đến gần, chàng quay sang nhìn, ngạc nhiên lắm, xong chỉ cười hỏi duyên, "Cô Kiều đấy hả? Thầy đồ sao vẫn chưa lên?"
Tôi bẽn lẽn thưa, "Thầy thấy trong người không khỏe, bảo tôi lên tiếp chuyện văn nhân."
"Nào có văn nhân gì," Chàng cười xùy. "Nghe thầy kể, thơ cô cũng hay lắm. Hay cô Kiều đối thơ với tôi nhé?"
Tôi nghe mà hoảng quá, lí nhí, "Tôi chỉ hay vài con chữ. Nào có gan đối vài câu với văn nhân."
Chàng cười khanh khách, khen cái khiêm nhường của tôi. Sau, chàng lại rằng, "Phận nữ mà hay chữ cũng là cái duyên đấy, cô ạ."
Là cái duyên thật
Nhưng là giữa tôi và chàng
Ôi thôi, tôi lỡ trao duyên cho chàng mất rồi.
-----
Chàng bịn rịn, cứ nắm chặt tay tôi chẳng buông
"Kìa văn nhân, chàng buông ra cho tôi còn về nào."
Chàng thở dài xem chừng não ruột lắm, đoạn chàng hùng hổ, "Nàng đợi tôi nhé, tôi chuẩn bị sính lễ sang thưa chuyện cùng nhạc phụ và nhạc mẫu."
Tối đó, tôi về thưa lại thầy mẹ, thầy gật gù vuốt râu, suy tư vài khắc rồi bảo, "Ưng thì cũng ưng. Nhưng khoan hãy đồng ý. Tôi còn phải thử lòng nó trước đã."
Mấy hôm sau chàng mang sính lễ đến. Thầy nhìn qua một lượt rồi gật đầu, đoạn cao giọng, "Cả đời văn thơ tôi chỉ có một mụn con, thương nó hết mực. Nay cậu Văn đây đã sang hỏi cưới, vậy tôi sẽ nói thẳng. Tôi muốn chắc rằng tôi gả nó cho đúng người. Cậu thấy có phải không?"
Chàng cúi đầu vâng dạ bảo phải, mồ hôi hơi túa ra. Tôi nhìn mà thấy xót. Mẹ nhìn tôi rồi quay sang đùa với thầy, "Chưa gả mà đã thấy xót cho người ta rồi kìa! Ông liệu mà làm đấy! Cưới nhầm lại khổ!" Thầy gật đầu, bảo tôi và mẹ lui xuống nhà trong. Tôi chỉ kịp nghe thầy bảo muốn chàng đối lại thơ với thầy.
Ôi chao, đúng cái kiêu của thầy rồi còn đâu!
Chẳng hiểu chàng đối ra làm sao mà thầy cứ cười suốt. Hôm sau, tôi gặng hỏi thì chàng cười lanh, "Gả tôi rồi, đêm động phòng tôi nói cho mà nghe."
Chàng có nói thật, nhưng đêm ấy tôi mệt đử hơi, chẳng nghe được cái gì.
Tôi hỏi chàng lần nữa, chàng bông đùa, "Lời ngon ý ngọt chỉ nên nói và nghe một lần thôi, mình ạ."
Mẹ tôi cũng tò mò muốn nghe câu chàng đối, nhưng thầy chỉ cười chứ không nói. Hỏi tôi, tôi cũng không biết. Mẹ sốt ruột quá mới nhéo thầy tôi một cái, "Gớm! Mấy ông cậy mình văn giỏi hơn phận nhà trong chúng tôi nên khinh đấy à?"
Thầy tôi cười xoà, an ủi, "Sẽ nói, sẽ nói mà!"
Ấy vậy mà đến cuối đời tôi vẫn chẳng rõ hôm đó chàng đối cái gì
Thôi, thôi, đã gả đi rồi, còn thắc mắc ba cái chuyện xưa cũ làm gì.
--------------------------------
Chàng là Văn, thiếp tên Kiều,
Tơ hồng bén rễ dệt thành uyên ương.
