“Liên bang không thể chia cắt của những nước cộng hòa tự do Mãi mãi liên kết bởi nước Nga vĩ đại Được tạo nên bởi ý nguyện của nhân dân Đó chính là Liên bang Xô viết thống nhất và hùng mạnh.” (1) Tôi là ai? Người Liên Xô? Người Trung Quốc? Tạ Kiệt? Yuri Yefimovich Serov? Bây giờ là năm 2015? Không phải, bây giờ là năm 1953! Đúng thế, trước đây tôi là Tạ Kiệt, còn bây giờ là Yuri Yefimovich Serov, bí thư thứ nhất Đoàn thanh niên Cộng sản Azerbaijan. Khi bài hát Liên bang không thể phá vỡ kết thúc, Serov bước tới cạnh cửa sổ, giật mạnh tấm màn che màu vàng cam sang hai bên, khoảnh khắc đó, lá cờ đỏ như máu chiếm trọn tầm mắt hắn. Lá cờ ấy trông quen thuộc vô cùng, ý nghĩa của nó khiến cả thế giới phải chấn động! Kiếp trước hắn vẫn sinh sống tại một quốc gia xã hội chủ nghĩa, nhưng khi ấy Liên xô đã sớm tan rã, tổ quốc của hắn thì thay thế vị trí của Liên Xô, trở thành đối tượng cần đề phòng nghiêm ngặt của cái quốc gia tự xưng là ngọn hải đăng dân chủ, hy vọng của loài người ấy.
“Liên bang, Cộng hòa, Xã hội chủ nghĩa, Xô viết!” Serov dùng giọng tiếng Nga quái quái, lần lượt chia tách tên gọi Liên Xô thành từng từ ngữ độc lập. Liên Xô là tổ quốc của Serov hiện tại, nhưng đối mặt với thực tế ấy, trong lòng hắn lại vô cùng hỗn loạn. Là một người Trung Quốc, nhắc đến cái tên Liên Xô, hắn thật không biết mình nên yêu hay là nên hận, có lẽ dung từ yêu hận đan xen là thích hợp nhất. Quốc gia này từng bảo vệ nước Cộng hòa sơ sinh, từng dốc sức che chở nước Cộng hòa thoát khỏi uy hiếp hạt nhân từ nước Mỹ. Quốc gia này, nó đã viện trợ cho nước Cộng hòa 156 hạng mục công nghiệp. Nó đã từng kiên quyết từ chối kiềm chế nước Cộng hòa, nói rằng việc nước Cộng hòa nghiên cứu vũ khí hạt nhân là chuyện nội bộ của các nước xã hội chủ nghĩa. Nhưng chỉ qua mấy năm ngắn ngủi tiếp theo, nó lại trở thành uy hiếp lớn nhất với nước Cộng hòa, đồn trú cả triệu binh lực tại biên giới, quân đội thiết giáp tự xưng chỉ cần một tuần để đánh tới thủ đô nước Cộng hòa, đổi vị trí với nước Mỹ, muốn sử dụng phương thức đả kích kiểu thủ thuật ngoại khoa với nước Cộng hòa. Nếu như năm ấy Liên Xô và nước Cộng hòa không đường chia đôi ngả, Liên Xô sẽ có thể điều động 1 triệu 200 nghìn đại quân từ biên giới phía đông sang phía tây, lúc ấy áp lực với NATO sẽ lớn đến mức nào. Còn nước Cộng hòa sẽ có thể thoải mái cắt giảm 7 triệu giải phóng quân xuống còn một nửa, chuyển hướng tập trung vào phát triển kinh tế. Cho dù là không cắt giảm quân số thì gần 4 triệu quân lực dư ra ấy, điều chuyển tới chỗ nào cũng làm cả thế run rẩy. Hợp thì cùng lợi, chia thì cùng hại, hai nước đều phải trả giá nặng nề, một thì mất đảng mất nước, một phải thu lại giữ mình.
Ánh mặt trời ấm áp xuyên qua lá cờ đỏ tươi sang, dịu dàng chiếu lên mặt Serov, Serov nhắm mắt lại, tựa như tiếp nhận ánh nắng tẩy rửa linh hồn, tựa như đang tự hỏi bản thân, rút cuộc ngươi muốn làm gì? Hồi lâu sau, Serov mở mắt ra, trong mắt đã không còn một chút mê mang, như đang thề với chính linh hồn mình, ‘Từ Stockholm bên bờ Baltic đến Trieste bên bờ Adriatic, từ Biển Baltic đến Thái Bình Dương, từ vòng Cực Bắc đến Biển Đông! Bức màn sắt (2) sẽ không chỉ bao trùm Liên Xô! Cờ đỏ sẽ cắm trên khắp địa cầu!’
“Hôm nay là mùng mấy?” Tuy Serov có thắc mắc nhưng cũng không ngu đến mức chạy ra ngoài hỏi mà nhặt tờ báo trên bàn, qua báo chí có thể tìm được rõ ràng thông tin mình cần. Tiêu đề cực lớn làm hắn giật mình, Chủ nghĩa đế quốc Mỹ đã không thể tiếp tục chiến tranh Triều Tiên! Vấn đề trao đổi tù binh sẽ chỉ tạm thời làm chậm tiến độ hòa bình! Ngày xuất bản là 1953/2/24. Serov nhíu mày, ánh mắt nhìn chằm chằm vào ngày xuất bản, nếu như hắn không nhớ nhầm, qua mấy ngày nữa, lãnh tụ sắt thép, người cầm quyền không thể tranh cãi của Liên Xô, Stalin sẽ đột ngột qua đời. Theo cái chết của Stalin, chiến tranh Triều Tiên cũng sẽ lập tức kết thúc, còn vấn đề trao đổi tù binh mà tờ báo nhắc tới thì nước Công hòa cũng bị buộc phải tiếp nhận phương án bất lợi. Chiến tranh Triều Tiên, nước Mỹ và nước Cộng hòa mới thành lập đối đầu trực diện, hai bên đều gánh chịu tổn thất nặng nề, về sau này, có rất nhiều người nhận đinh, người được lợi lớn nhất trong chiến tranh Triều Tiên là Liên Xô, xét theo một nghĩa nào đó, nói như vậy cũng không sai. Nhưng đó cũng chỉ là nói theo một phương diện, xét theo một phương diện khác, cái giá Liên Xô phải trả lại càng đắt, hơn nữa còn từ từ thể hiện ra trong suốt mấy chục năm tiếp theo. Sau khi Stalin qua đời, Molotov đưa ra đề xuất trước Xô-viết tối cao cần phải sớm kế thúc chiến tranh Triều Tiên, bởi vì nó đã đưa tới tổn thất nặng nề cho cả ba nước Liên Xô, Trung Quốc, Triều Tiên. Molotov phát hiện, không cần biết bản thân người Mỹ có nhận ra được hay không, tập đoàn quân số 8 và số 10 của họ đã kiềm chế được toàn bộ thế lực của Liên Xô rồi. Khi người Liên Xô vì toàn lực ủng hộ Trung, Triều mà sa lầy vào chiến tranh Triều Tiên, nước Mỹ đã lặng lẽ hoàn thành bố cục bá quyền thế giới: Châu Âu chính thức tôn nước Mỹ thành thủ lĩnh quân sự; Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dưỡng đã biến thành tập đoàn quân sự; Tây Đức, Nhật Bản đã trở thành đồng mình của phương Tây, hơn nữa còn tiến hành kế hoạch vũ trang lại nước Đức; nước Mỹ nhanh chóng sử dụng điều ước quân sự tạo thành vòng bao vây thế lực Liên Xô; lượng lớn các quốc gia tại khu vực trung gian lục tục quy phục nước Mỹ. Càng quan trọng hơn là, trong nội bộ nước Mỹ chủ nghĩa cô lập về cơ bản đã thất bại, lực lượng quân sự đả kích tăng trưởng hơn gấp ba lần. Đặc biệt là nước Mỹ đã hoàn thiện việc xây dựng không quân chiến lược, chế tạo vũ khí nhiệt hạch, tạo thành uy hiếp trực tiếp với Liên Xô. Những vấn đề này, cái nào cũng đều cần Liên Xô từ từ phá giải trong thời gian dài, thậm chí mãi mãi không thể phá giải nổi.
Serov giữ nguyên tư thế cầm báo, bất động hồi lâu, tựa như biến thành một bước tượng vĩnh hằng. Chiến tranh Triều Tiên cực kỳ quan trọng, nhưng lại không phải vấn đề mà Serov quan tâm, nói theo cách khác, Serov không đủ tư cách quan tâm đến chiến tranh Triều Tiên. Nhưng việc Stalin qua đời lại có liên quan đến Serov.Thậm chí có thể nói, nếu không cẩn thận Serov sẽ vì chuyện này mà mất chức. Tuy đang là tháng hai nhưng nhiệt độ tại Baku cũng không lạnh lẽo như các khu vực khác của Liên Xô, có điều vẫn khiến Serov cảm thấy toàn thân run rẩy. Trong đầu nhoáng lên như điện chớp hồi tưởng lại mình rút cuộc là có tham gia vào đấu tranh chính trị cấp cao nào không, kết quả khiến Serov khẽ thở phào một hơi. Có vẻ như trên người vị bí thư trẻ tuổi này còn chưa có dấu ấn của phe phái nào. Còn về chuyện tham dự vào tranh đấu sau khi Stalin chết, Serov chưa bao giờ nghĩ qua, trâu bò húc nhau ruồi muỗi chết là chuyện quá bình thường, đối mặt với các sếp sòng tại Moscow, Serov tuy là bí thư thứ nhất Đoàn thanh niên Cộng sản Azerbaijan nhưng hắn không cho rằng cái danh hiệu bí thư này có thể giúp mình sống được lâu hơn chút nào, trong mắt các sếp lớn, một bí thư cấp thấp tại nước cộng hòa tự trị cũng không quan trọng hơn một lao công quét đường bao nhiêu. Serov đã quyết đinh trong thời gian tới nhất định phải ngoan ngoãn làm người, vượt qua đợt sóng gió sau cái chết của Stalin, sau này không lo không có cơ hột phát triển. Nhìn gương mặt trẻ tuổi hiện lên trong gương, Serov rất tự tin, bí thư Đoàn thanh niên Cộng sản 26 tuổi, cũng chỉ có tại đất nước nam giới trưởng thành tử trận hàng loạt như Liên Xô thập niên 50 mới có thể xuất hiện. Bí thư Đoàn thanh niên Cộng sản nghe có vẻ không lớn nhưng lại rất cá tiềm lực, bởi vì Serov biết sau khi Stalin chết, Khrushchyov nhất định sẽ thanh lý một nhóm người, so với những người lãnh đạo Liên Xô khác, trong thời gian Khrushchyov nắm quyền, tầng lớp lãnh đạo thay đổi cực kỳ kịch liệt, một bộ phận cán bộ lãnh đạo trung thành với đường lối của Stalin đều bị xử lý. Mấy vị bí thưở trên đầu mình nói không chừng đến một lúc nào đó sẽ phải đứng sang một bên. Tuy rằng tuổi tác trẻ trung ngoài dự kiến nhưng Serov cũng không hề ngạc nhiên, bởi vì tình huống đặc thù của Liên Xô là như vậy, có tể nói toàn bộ Liên Xô hiện tại một lượng lớn cán bộ cấp trung đều còn rất trẻ, hoàn toàn trái ngược với một đống lão già khi Liên Xô sắp giải thể. Trong Thế Chiến 2, chỉ riêng con số tử trận của Liên Xô đã tới 27 triệu người, cụ thể tới từng địa phương, theo như Serov biết, quê hương của Stalin Gruzia có 500 nghìn nam giới trưởng thành tử trận, còn tại Azerbaijan của Serov, theo như số liệu của Đoàn thanh niên Cộng sản, số nam giới trưởng thành tử trận là 440 nghìn người. Trong mấy năm sau khi chiến tranh vừa kết thúc, trong những bức ảnh chụp tốt nghiệp thường xuyên thấy cảnh, một thanh niên bình thường ở chính giữa bức ảnh, bên cạnh là mười mấy người tàn tật, xung quanh là mấy chục nữ sinh.
Trong rất nhiều năm sau khi chiến tranh kết thúc, dân số Liên Xô vẫn luôn là bí mật, tuyệt đối không công khai. Serov dùng đầu gối để nghĩ cũng biết chuyện này chắc chắn không bình thường, có thể thấy tình hình đã nghiêm trọng tới mức nào. “Nếu đàn ông nước Cộng hòa thế kỷ 21 gặp được tình huống này chắc sẽ hâm mộ muốn chết nhỉ?” Serov lẩm bẩm, rồi lập tức bật cười, đừng nói đến người khác, ngay cả hắn bây giờ cũng có chút lâng lâng, muốn tìm một vài em gái Nga chất lượng cao để dưỡng mắt. “Kỳ thực Azerbaijan cũng không phải là tồi!" Serov lẩm bẩm. Bị tin tức đời sau ảnh hưởng, Serov vẫn luôn là cho là, trong các nước cộng hòa cấu thành Liên Xô, ngoài Nga, Ukraina, Belarus cùng Kazakhstan đất rộng người thưa ra, những chỗ khác đều là cục tạ, đặt biệt là những nơi gần với Trung Đông, dân Hồi giáo nhiều, trong ấn tượng của Serov lại càng nghèo rớt mồng tơi, chẳng khác gì châu Âu thời trung cổ. Đến khi thật sự xuyên việt rồi mới biết, tình hình Azerbaijan vẫn khá tốt, tôn giáo đã bị Liên Xô suy yếu đến mức thấp nhất, Azerbaijan và Nga lại càng là hai nước cộng hòa duy nhất không cần trung ương bù đắp tài chính.
Nếu theo đúng quy trình, Tạ Kiệt giờ đã trở thành Serov, hẳn là nên cày thâm niên, kiếm cơm chờ chết, nếu vận may không tồi đến lúc năm, sáu chục tuổi sẽ giữ một chức vụ kha khá, tiếp đó trở thành nhóm người về hưu đầy đủ lợi ích. Nhưng đó lại không phải điều Serov muốn, giờ hắn vẫn còn trẻ như vậy, không biết chừng đến khi Liên Xô tan rã hắn vẫn còn sống sờ sờ ra. “Đó không phải đều ta muốn! Tuyệt đối không phải!” Serov vụt đứng dậy, đi vòng quanh bàn làm việc hai vòng, chợt lại nhìn chằm chằm vào lá cờ đỏ bên người, tổ quốc của ta ở tương lai là nền kinh tế số hai thế giới, tổ quốc của ta hiện tại cũng là nền kinh tế số hai thế giới, tổ quốc của ta ở tương lai bị quốc gia bên kia đại dương kết hợp một đám quốc gia bao vây, tổ quốc của ta hiện tại cũng như vậy. Quan trọng nhất là, cả hai đều là đất nước xã hội chủ nghĩa, bản thân đã không đội trời chung với quốc gia mạnh nhất thế giới đó.
“Tự nhiên ta cảm thấy, sự tồn tại của nước Mỹ là một sai lầm!” Đối mặt với lá cờ đỏ máu tung bay, Serov thì thầm, như là đang tự nhủ, như là đang tuyên thệ
Chú thích: (1): Lời quốc ca Liên Xô (2): Một thuật ngữ ám chỉ Liên Xô đã khống chế và gây chia rẽ về mặt địa lý lẫn tư tưởng trên lãnh thổ châu Âu, thuật ngữ này được phổ biến qua bài iễn văn "Nguồn tiếp sức cho Hòa bình" do thủ tướng Anh Wiston Churchill đọc ngày 5/3/1946
