“Chạy đua vũ trang à…” Đi theo sau các vị lãnh đạo Shelepin, Serov khẽ cảm thán.
“Trứng cả muối Azerbaijan tính trên toàn thế giới cũng là hạng nhất!” Serov lúng ba lúng búng nói, hắn ngồi ăn trứng cá muối rất vui vẻ, lần đầu tiên được ăn thứ chưa từng nếm qua bao giờ cũng có một cảm giác rất khác biệt, cũng may là mấy ngày này hắn có bổ túc qua kiến thức bản địa nếu không đã lộ tẩy rồi.
“Đúng thế, mỹ vị của tổ quốc có thể chúng ta cả đời cũng không được thưởng thức hết!” Shelepin tuy quyền cao chức trọng nhưng cũng không thể lúc nào cũng được ăn trứng cá muối thuần chất như vậy, đương nhiên là hoàn toàn không tiết kiệm lời khen.
Nói tóm lại, xét công tác tiếp đón đoàn người Serov, Serov tự nhận là mình làm coi như đạt yêu cầu, tuy không khỏi có chút cố ý và cẩn thận nhưng cũng không thể trách hắn, ai cũng biết Shelepin nổi tiếng là cứng rắn, không thỏa hiệp, hơn nữa Serov càng hiểu rõ hơn người khác tương lai của Shelepin, chẳng thể tự nhiên như không trước mặt người suýt chút nữa đã nắm giữ cả Liên Xô này.
“Nói thật thì tôi khá thích cậu nhóc đó!” Đối với Shelepin mà nói, toàn bộ Liên Xô gần như đã không còn bí mật gì với ông ta nữa, muốn biết lý lịch của Serov lại càng đơn giản, “Cha mẹ qua đời trong chiến tranh, mười tám tuổi gia nhập Hồng quân, chỉ là nhập ngũ được hai tháng thì chiến tranh đã kết thúc! Tiếp đó công tác tại địa phương, rất trẻ, theo những gì thấy được trong chuyến đi Azerbaijan này thì coi như không tồi, nhưng những chuyện đó đều không quan trọng, quan trọng là tôi cảm thấy cậu ta có tài năng tức là cậu ta có tài năng!”
Shelepin kết thúc bằng một câu tràn ngập bá khí, hoàn toàn không lo ngại lời mình nói bị người có ý đồ khác nghe thấy.
Bởi vì hai người bên cạnh ông ta, Nikolai Yegorychev và Nikolai Mesyatsev đều là bạn của Shelepin, quan hệ của họ thậm chí có thể truy ngược lại từ tận Thế chiến 2, qua thời gian lại càng được củng cố.
“Nói vậy là lần nay anh đi khảo sát lại tìm được mấy cán bộ trẻ tuổi? Thu hoạch không tồi? Yegorychev gập cuốn sách đang cầm lại, chậm rãi nói, đặc biệt nhấn mạnh vào hai chữ trẻ tuổi, “Aleksandr, khoảng thời gian này có hơi khác thường, anh tốt nhất là không nên quá phô trương. Con người anh không cần lúc nào cũng phải thể hiện ra quá rõ ràng!”
“Yegorychev nói rất đúng!” Mesyatsev gật gật đầu, “Thời gian này KGB đang tổ chức điều tra, không biết có bao nhiêu người sẽ gặp xui xẻo!”
“Một lũ khốn kiếp ăn no rửng mỡ!” Shelepin lộ rõ vẻ khinh bỉ, “Một đám công cụ hoàn toàn không có chính kiến, căn bản không biết thế nào là đúng thế nào là sai, chỉ có thể thành một cây đao….”
Có điều Shelepin vẫn tiếp thu lời khuyên của hai ông bạn, KGB tuy là một cây đao nhưng chẳng ai biết được người cầm đao chuẩn bị chém ai?
Sau khi Shelepin rời đi cũng coi như để lại một nhiệm vụ, Serov cũng vui vẻ nhận lệnh, các sinh viên đại học Dầu mỏ quốc lập sau này có lẽ sẽ trở thành nguồn hỗ trợ tiềm ẩn, theo ký ức tiền thế, Liên Xô càng về sao càng phụ thuộc vào dầu mỏ, cho nên không cần biết là trù tính chuẩn bị hay là muốn thuận đường mượn xe, Serov cũng nhất định phải coi trọng các sinh viên trong tương lai có khả năng sẽ công tác trong hệ thống năng lượng này.
Từ thập niên 50 của thế kỷ 20, lượng xuất khẩu dầu mỏ của Liên Xô ngày một gia tăng, từ 300 nghìn tấn năm 1950 lên đến 17 triệu 830 nghìn tấn năm 1960. Liên Xô xuất khẩu lượng lớn dầu mỏ trùng hợp với thời gian giá dầu thế giới đang tăng cao, sản phẩm dầu mỏ và nhiêu liệu xuất khẩu từ hơn 170 triệu tấn năm 1970 lên tới 447 triệu tấn năm 1988,
Trong số này, dầu mỏ là 205 triệu tấn, khí thiên nhiên là 88 tỷ mét khối. Dầu mỏ trở thành sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Liên Xô, chiếm 10% thị trường dầu thô toàn cầu, nếu tính gộp tất cả các sản phẩm dầu mỏ phái sinh thì lên tới 12%.
Vai trò của khí thiên nhiên tổng cán cân năng lượng của Liên Xô cũng không ngừng tăng cao. Trước năm 1960, mức khai thác và tiêu thụ khí thiên nhiên của Liên Xô chiếm khoảng 8% tổng mức khai thác và tiêu thụ nhiên liệu cùng kỳ. Tỷ lệ này đạt tới 18%~19% trong giai đoạn thập kỷ 60. Đến cuối những năm 80, hệ thống cung ứng khí đốt thống nhất Lên Xô cung cấp hơn 40% lượng nhiên liệu thụ của Liên Xô, đảm bảo phần lớn lượng nhiên liệu thụ tại các quốc gia Đông Âu và nhiều nước Tây Âu.
Nếu như những người phục vụ trong ngành công nghiệp năng lượng Liên Xô ấy nằm trong tầm khống chế của Serov, có thể nói Serov sẽ có thể lập tức trở thành nhân vật hạng nhất tại Liên Xô, Baku thứ hai đang trong quá trình thăm dò, mỏ dầu Turmin được gọi là Baku thứ ba lại càng chưa có bóng dáng, các sinh viên đại học Dầu mỏ quốc lập Baku sẽ vô cùng quan trọng, có lẽ trong tương lai, sinh viên mấy khóa này sẽ trở thành đội ngũ nắm giữ mạch sống năng lượng của Liên Xô,
Mà ở Moscow, tất cả tựa hồ không có gì khác thường, các cơ quan đơn vị đều đang hoạt động trơn tru. Kế hoạch 5 năm lần thứ tư đã hoàn thành, kết quả chấp hành kế hoạch 5 năm khôi phục nền kinh tế quốc dân của Liên Xô vượt quá dự đoán của tất cả mọi người: Trong thời gian ngắn nhất, Liên Xô dùng nỗ lực khó mà tưởng tượng nổi, không những chữa trị xong vết thương chiến tranh nghiêm trọng, thực hiện khôi phục nền kinh tế quốc dân, mà thực lực kinh tế còn đường tăng cường mạnh mẽ so với thời điểm trước chiến trạnh, đại khái đã đạt tới 40% nước Mỹ, đứng thứ hai trên thế giới.
Kế hoạch 5 năm lần thứ năm phát triển kinh tế tế quốc dân của Liên Xô đặt ra chỉ tiêu đến năm 1955, trình độ sản xuất công nghiệp tăng 70% so với năm 1950, sản xuất tài liệu sản xuất ước tăng 80%, sản xuất sinh hoạt phẩm ước tăng 60%. Mọi chuyện có vẻ đều đang chuyển biến tốt, lúc này toàn Liên Xô cũng đang nghĩ như vậy, ngoại trừ Serov.
6h30’ chiều ngày 01/03/1953, Stalin bị đột quỵ, cuối cùng khi được phát hiện, ông ta đang mặc quần ngủ, áo may ô ngồi trên thảm, mồ hôi đầm đìa. Trợ lý của Stalin ban đầu nghĩ rằng ông ta chỉ đang say rượu nhưng rồi phát hiện hiện có khả năng ông ta đã rơi vào hôn mê.
Liên Xô tuyên bố toàn quốc mặc niệm tám ngày, tất cả cơ quan, ban ngành, công xưởng đình chỉ hoạt động, quân nhân giải ngũ mặc lại quân phục ngày trước, giống như trở về thời kỳ chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Stalin nằm giữa Đại sảnh Cột tròn trong toà nhà Công đoàn, dòng người kéo dài vài cây số tràn ngập đường lớn ngõ nhỏ Moscow, mọi người từ từ di chuyển về phía đường Pushkin, quân đội và xe tải chật vật duy trì trật tự.
Nước Mỹ coi cái chết của Stalin là cơ hội hiếm có. Qua hơn một tháng thảo luận chiều sâu và nhiều lần sửa đổi, chính phủ Mỹ quyết định kế hoạch chiến lược tâm lý, lợi dụng các công cụ như Đài phát thanh Châu Âu Tự do (RFE), tiến hành cuộc chiến tuyên truyền với Liên Xô và các nước Đông Âu.
Eisenhower phát biểu diễn thuyết, tuyên bố “Một thời đại đã chấm dứt theo cái chết của Joshep Stalin”, nước Mỹ chuẩn bị cùng tất cả các quốc gia yêu quý và khát vọng hòa bình chung tay nỗ lực vì hòa bình. Ông ta hỏi ngược lại, “Liên Xô chuẩn bị làm gì?” Ngày 01/06/953, Plzeń Tiệp Khắc nổ ra một cuộc bạo động phản đối cải cách tiền tệ, đài RFE lập tức cường điệu chính quyền Liên Xô suy yếu sau cái chết của Stalin, kêu gọi quân đội Tiệp Khắc trung thành với nhân dân chứ không phải chính phủ Prague.
Ở cách xa vạn dặm, Trung Quốc từ ngày 07/3 đến ngày 09/3 cà nước treo cờ rủ để tang; trên toàn quốc các công xưởng, xí nghiệp, bộ đội cơ quan, trường học cùng toàn thể nhân dân đồng loạt đình chỉ các hoạt động tiệc tùng, giải trí.
Stalin đột ngột qua đời là một đả kích không nhỏ với Trung Quốc, khi ấy Trung-Triều và phía Mỹ đang giằng co căng thẳng về vấn đề đình chiến, thái độ của Liên Xô là cực kỳ quan trọng. Tháng 8/1952, nước Mỹ đồng ý trao trả 83 nghìn tù bình, trong đó có 76 nghìn tù bình Triều Tiên, tù bình Trung Quốc chỉ có 6400 người, chưa tới một phần ba tổng số tù bình Trung Quốc. Kim Nhật Thành có ý nhượng bộ, phía Trung Quốc kiên trì yêu cầu phía Mỹ trao trả toàn bộ tù binh. Stalin ủng hộ phía Trung Quốc, khẳng định: “Với nước Mỹ nhất định phải cứng rắn. Các đồng chí Trung Quốc phải hiểu rằng, nếu như nước Mỹ không thua cuộc chiến này, vậy thì Trung Quốc mãi mãi không thể thu hồi lại được Đài Loan.” Stalin vừa qua đời, chính phủ Liên Xô đã gửi điện đến lãnh tụ Trung, Triều, đề xuất: Xuất phát từ lợi ích của ba nước Trung Quốc, Triều Tiên, Liên Xô, trên phương diện đình chỉ chiến tranh nên thể hiện “tinh thần chủ động”. Cuối cùng Trung Quốc chỉ nhận được 7110 tù binh, 149 nghìn tù binh quân tình nguyện bị “từ chối trao trả”. Những người lãnh đạo Trung Quốc đều cảm thấy vô cùng nuối tiếc, họ cho rằng nếu đánh thêm một thời gian nữa sẽ có thể giành được điều điện càng có lợi hơn để kết thúc cuộc chiến này. Thượng tướng lục quân Mỹ Clark thừa nhận, từ sau tháng 7/1953, “Quân tình nguyện đã có cải thiện rất lớn về tình hình hậu cần, phòng không và hỏa lực”.
Ngày 09/3, Moscow vẫn đang trong ngày đông, phất phơ một vài bông tuyết. Tám giờ sáng thủ tướng Trung Quốc(1) tới tòa nhà Công đoàn phúng viếng, chín giờ sáng những người khác trong đoàn đại biểu Trung Quốc tới Quảng trường Đỏ tham gia lễ tang. Có thể trông thấy, thủ tướng Trung Quốc đi ở hàng đâu đội ngũ đưa tiễn, sóng vai cùng Beria, Malenkov và Khrushchyov.
Ngày đầu tiên sau khi Stalin ra đi, gió lạnh thấu xương quét qua da thịt mỗi người. Cuộc sống trong thành phố rơi vào đình trệ. Không chỉ Moscow mà trên toàn quốc đều hủy bỏ biểu diễn ca nhạc, kịch nói và hội nghị. Những biển quảng cáo, áp phích mới hôm qua còn màu sắc sặc sỡ giờ hoàn toàn trắng bệch, qua một đêm tất cả đều được dán lên một lớp giấy trắng. Cả nước đau thương, không có ai là giả bộ, không phải vì có mệnh lệnh mà thật sự là như vậy, giống như cả đất nước sẽ vĩnh viễn chìm trong nỗi đau không thể thoát ra nổi.
Ở Baku cách đó ngàn dặm xa xôi cũng như thế, Serov dám thề, hắn chưa bao giờ nghĩ rằng Liên Xô đất rộng người thưa, mới chỉ trải qua đại chiến thế giới chưa tới mười năm, vậy mà lại có nhiều người đến thế. Báo chí mọi nơi đều đăng tải một trang đầu tin Stalin qua đời, cả Baku trong khoảnh khắc như chìm vào tĩnh lặng vĩnh hằng, người người phảng phất như những cái xác biết đi. Ở Gruzia cách Azerbaijan không xa, báo chí đưa tin, tại quê nhà Stalin đã có vài nghìn người lên đường tới Moscow.
Chẳng ai biết được mấy chục năm sau, người Gruzia cơ hồ căm hận Stalin đến thấu xương, bọn họ thậm chí không biết rằng Stalin là một người Gruzia chứ không phải một người Nga. Đương nhiên, cho dù có biết, họ cũng sẽ lựa chọn lãng quên.
Tựa như tất cả mọi chuyện đều ngưng đọng lại, tất cả mọi thứ đều vây quanh Stalin, các hoạt động kỷ niệm liên tục được tiến hành, mới ban đầu Serov còn cố gắng bàng quan, nhưng dần dần bầu không khí ấy đã lan truyền đến hắn, tựa hồ hắn đã bị đồng hóa.
Lãnh tụ của sắt thép đã ra đi, sắt thép của lãnh tụ mãi mãi bảo vệ nhân dân.
Chú thích: (1): Chu Ân Lai
